راه آهن

كارهاي انجام شده در ايران:

1) پروژه در خطه كردن راه آهن تهران- تبريز توسط مشاورين انگليسي

2) پروژه در خطه كردن راه آهن تهران- مشهد توسط مشاورين ژاپني

3) پروژه در خطه كردن راه آهن قم- اصفهان توسط مشاورين آلماني

4) پروژه راه آهن اصفهان- اهواز توسط مشاورين ايتاليايي

5) پروژه راه آهن تهران- جنوب توسط مشاورين فرانسوي

6) پروژه راه آهن مشهد- سرخس توسط مشاورين روسي

راه آهن يكي از سيستم هاي كارآمد حمل ونقل مي باشد و در بسياري از كشورها اعتقاد بر اين است كه كشوري موفق است كه داراي سيستم حمل ونقل باشد به خصوص راه آهن.

مزاياي راه آهن نسبت به ساير سيستم هاي حمل ونقل:

1- راه آهن سازمان بسياري بزرگي است كه افراد بسياري در اين حمل ونقل در حركتند بنابراين مي توانند در تأمين درآمد دولت و بخش خصوصي سهم به سزايي داشته باشند.

2- راه آهن در تمام دنيا وجود داشته و حالت همگاني دارد.

3- در مقايسه با ساير سيستم هاي حمل ونقل با راه آهن كمترين مقدار است.

4- در مقايسه وزن قطارها و وزن كالاهاي حمل شده و همچنين مسافرين جابجا شده، ميزان مصرف سوخت بسيار كمتر است.

5- در راه آهن به علت حركت مستقيم، استفاده از قطعات يدكي كمتر است و بنابراين هزينه هاي بهره برداري كمتر خواهد بود.

6- راه آهن بر روي بافت سياسي، اقتصادي، اجتماعي يك كشور بسيار مؤثر است.

مزاياي سياسي:

1) به كمك سيستم راه آهن ادارات مركزي سر تعمير و به صورت مؤثرتري به تمام نقاط كشور دسترسي پيدا مي كنند.

2) راه آهن امكان معاشرت اقوام مختلف را در يك مملكت راحت تر فراهم مي كند.

3) در موارد اضطراري حجم زيادي از كالاها و تجهيزات جنگي را مي تواند جابجا كند.

4) در اثر وجود سيستم هاي راه آهن مردم به راحتي مي توانند جهت كار و مهاجرت و پيدا كردن زندگي بهتر اقدام كنند.

مزاياي اجتماعي:

1) راه آهن حمل ونقل راحت تر را براي افراد فراهم مي كند.

2) مسافرت هاي زيارتي با راه آهن بهتر صورت مي گيرد.

3) احساس انزوايي مردم در دور دست از بين مي رود.

4) روابط بين مردم و آداب و سنن آنها اشاعه و گسترش مي يابد.

مزاياي اقتصادي:

1) توسط راه آهن سهولت حمل ونقل مواد خام و در نتيجه محصولات توليد شده را فراهم مي كند.

2) به هنگام خطرات ناگهاني مثل زلزله، سيل و… راه آهن نقش مؤثري در كمك رساني دارد.

3) راه آهن مواد خام را ارزان تر به كارخانه انتقال مي دهد.

4) راه آهن باعث اشتغال زايي در سطح وسيعي مي شود.

5) به حمل سريع و حجم زياد كالاها مي تواند قيمت ها را تثبيت كند.

6) با توسعه راه آهن قيمت زمين ها افزايش يافته و در نتيجه استاندارد زندگي تغيير مي‌كند.

خطوط راه آهن: خطوط راه آهن شامل زيرسازي، سنگ دانه ها، ريل ها و ادوات اتصال، ريل ها و تراورس ها هستند.

خصوصيات يك مسير ايده آل:

1- عرض خط ثابت و يكنواخت باشد.

2- مسير راه آهن حتي المقدور به طور صحيح اجرا شود و پيچ و خم هاي آن كم باشد.

3- در مسيرهاي مستقيم دو ريل تراز باشند و در قوس هاي دور رعايت شود.

4- شيب ها يكنواخت بوده و هر گونه تغيير شيبي با قوس قائم همراه باشد.

5- خطوط راه آهن داراي خاصيت ارتجاعي باشد.

6- سيستم زهكشي كامل باشد.

7- اصطكاك بين طوقه چرخ و ريل ها حداقل باشد.

8- مسير راه آهن طوري طراحي شده باشد كه بارها به طور يكنواخت بر روي ريل توزيع شود.

9- تعمير و تعويض قسمت هاي آسيب ديده آسان و راحت باشد.

10- خطوط راه آهن داراي سختي و طبيعت عرضي كافي باشند و در مقابل نيروهاي گريز از مركز پايدار باشند.

11- اتصالات، تقاطع ها، سوزن ها چليپ ها، به طور صحيح طراحي و اجرا شده باشند.

12- مسير راه آهن بايد در مقابل از خط خارج شدگي قطار مقاوم باشد.

13- ريل ها بايد داراي خصوصياتي باشند كه در مقابل عوامل خرابكارانه مقاوم باشند.

14- مسير به گونه اي احداث شده باشد كه هزينه هاي نگهداري حداقل شود.

15- در قوس ها به شعاع قوس، مقدار دور و سرعت توجه كافي شود.

ظرفيت خطوط راه آهن:

تعداد قطارهايي كه در هر ساعت مي توانند از يك طول دلخاه با ايمني كامل عبور كنند به عنوان ظرفيت خط تعريف شده است. اين مقدار در عمل تحت تأثير مسائلي نظير محدوديت سرعت، علائم، سيستم هاي كنترل و ايمني قرار گرفته و كمتر از مقدار تئوري آن است.